سید احمد حسینی اصفهانی، متخلّص به هاتف اصفهانی در سال‌های ابتدایی قرن دوازدهم در اصفهان به دنیا آمد. او را «حکیم اصفهانی» و یا «طبیب اصفهانی» نیز خوانده‌اند. اصل خاندان او از قصبه‌ای بود در سرزمین آذربایجان به نام اردوباد که اجداد هاتف تا زمان صفویان در این شهر ساکن بودند. آن‌ها در زمان شاه عباس اول به همراه عده‌ای از ارامنه آذربایجان به اصفهان مهاجرت داده شدند و از آن روزگار به بعد در این شهر ساکن شدند.

هاتف، از این خاندان در سال‌های بعد در اصفهان متولد شد. در دوران نوجوانی و جوانی علوم مختلف را از دانشمندان زمانه خود فرا گرفت و به خصوص در علم طب مهارت کاملی یافت. آگاهی او نسبت به علوم مختلف و آشنایی با ادیان الهی، زرتشت و مسیحیت، معارف الهی و مشارب عرفانی و نگاه توحیدی آنان که در ترجیع‌بند معروفش به خوبی متجلّی شده است در اشعارش پیداست.

هاتف تا پایان دوران میانسالی در زادگاهش اصفهان ماند، اما در سال 1188 ق. به دلیل شرایط خاصّ تاریخی و حکومت حاکم وقت این شهر، از اصفهان به قم و بعد از آن نزد صباحی در کاشان رفت و در اواخر عمر خود، سال‌های 1197 و 1198 ق. دوباره به قم سفر کرد. او به جز سه شهر اصفهان، قم و کاشان سفری به شهر و یا کشور دیگری نداشته است.

دیوان اشعار او شامل: غزلیات، ترجیع بند، قصاید، مقطعات، مطایبات، ماده تاریخ‌ها، رباعیات و اشعار عربی است. هاتف، علاوه بر میراث ارزشمند اشعار خود، دو فرزند شاعر نیز به یادگار نهاد. دختر هاتف سیّده بیگم نام داشت و «رشحه» تخلّص می‌کرد و در میان زنان سخنور عهد خویش سرآمد بوده است. فرزند دیگر هاتف سیّد محمد متخلّص به «سحاب» بود. سحاب همانند پدر علاوه بر فنون شاعری در فن طبابت نیز مهارت داشت. هاتف در سال 1198 ق. در شهر قم وفات یافت و همان‌جا به خاک سپرده شد. به نقل از منابع شفاهی به احتمال زیاد، قبر او در صحن عتیق حرم حضرت معصومه بوده است که در حال حاضر اثری از آن وجود ندارد.